အသုတ္ ေဆးထုတ္လုပ္ရန္အတြက္ ၆ လခန္႔ အခ်ိန္ယူရမည္ျဖစ္ၿပီး၊ ပမာဏမ်ားမ်ားအတြက္ ယခုထက္ အခ်ိန္ ပိုယူရမည္ ျဖစ္သည္။ ဤေရာဂါသည္ ေရာဂါျဖစ္ပြားေသာဝက္ကို ထိေတြ႔ကိုင္တြယ္မိရာက ကူးစက္ျခင္းျဖစ္ကာ
လူမွ လူသို႔ ကူးစက္ႏိုင္ေသာ ေရာဂါျဖစ္သျဖင့္ ဆားစ္အဆုတ္ေရာဂါကဲ့သို႔ပင္ လ်င္ျမန္စြာ ကူးစက္ပြားမႈ ျဖစ္ေန
သည္။ ဧၿပီလ ၁၃ ရက္ေန႔က စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ မကၠဆီကို ႏိုင္ငံတြင္ ဤတုပ္ေကြးေၾကာင့္ လူ ၂ဝ အသက္ ဆံုး႐ံႈးရသည္ကိုသာ အတည္ျပဳႏိုင္ေသာ္လည္း စုစုေပါင္း ၁၄၉ ဦး အသက္ဆံုးရႈံးခဲ့ရၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း အေစာပိုင္း
က ေၾကညာခဲ့သည္။ ေသဆံုးသူမ်ားမွာ အသက္ ၂ဝ ႏွစ္ မွ ၅ဝ ႏွစ္ၾကား ျဖစ္ၾကသည္။
- အျခား ႏိုင္ငံအခ်ဳိ႕တြင္လည္း ေရာဂါျဖစ္ပြားသူမ်ား ေတြ႔လာေနရသည္။ ကမၻာ့က်န္းမာေရး အဖြဲ႔ႀကီးက ဤ
ေရာဂါႏွင့္ပတ္သက္၍ အဆင့္ ၄ အဆင့္ဟု ေၾကညာထားရာ လူမွလူသို႔ကူးစက္မႈျဖစ္ပြားႏိုင္ၿပီး လူမႈအဖြဲ႔အစည္း
အတြင္း ကပ္ေဘးအႏၲရာယ္ ျဖစ္လာႏိုင္သည္ဟု ဆိုျခင္းျဖစ္သည္။
ဝက္တုပ္ေကြး၏ လကၡဏာမ်ားမွာ - ကိုယ္ပူျခင္း၊ ႏွာရည္ယိုျခင္း၊ ႏွာေစးေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ ကိုယ္လက္ မအီမသာ
ျဖစ္၍ ကိုက္ခဲျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ျခင္း၊ အသက္ရႉၾကပ္ျခင္းတို႔ ျဖစ္သည္။ ေရွာင္ရန္ အထက္
ပါ ေရာဂါလကၡဏာျဖစ္လွ်င္ မိမိေနအိမ္တြင္သာ အနားယူရန္၊ လိုအပ္လွ်င္ ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းသို႔ ျပသ၍ ကုသမႈ
ခံယူရန္၊ အဖ်ားၾကီးျခင္း၊ ေခ်ာင္းဆိုးၾကာရွည္ျခင္း၊ အသက္ရႉခက္ခဲ၍ ေမာပန္းျခင္းစသည့္ ျပင္းထန္ေသာ ေရာဂါ
လကၡဏာမ်ား ခံစားရလွ်င္ ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းသို႔ ျပသရန္ လိုအပ္သည္။
လူတိုင္းလုိက္နာ ေဆာင္ရြက္သင့္သည္မွာ -
(၁) ႏွာေခ်၊ ေခ်ာင္းဆိုးလွ်င္ လက္ကိုင္ပုဝါျဖင့္ ဖံုးအုပ္ျခင္း
(၂) လက္ကို ဆပ္ျပာျဖင့္ စင္ၾကယ္စြာေဆးေၾကာျခင္း
(၃) တစ္ကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းမႈ ဂ႐ုျပဳေဆာင္ရြက္ျခင္း
(၄) ေကာင္းစြာ အိပ္စက္အနားယူျခင္း
(၅) အာဟာရ ျပည့္ဝသည့္ အစားအစာမ်ား စားသံုးျခင္း
(၆) ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ မွန္မွန္ ျပဳလုပ္ျခင္း
(၇) ေလေကာင္းေလသန္႔ရရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေနထိုင္ျခင္း
တုပ္ေကြးေရာဂါ ျဖစ္ပြားသည္ဟု သံသယရွိသူမ်ားႏွင့္ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္သူမ်ားသည္ ႏွာေခါင္းစည္းမ်ား တပ္
ဆင္ရန္ လိုအပ္သည္။ ဝက္ေမြးျမဴသူမ်ား၊ ေရာင္းဝယ္သူမ်ားႏွင့္ စားသံုးသူမ်ား လိုက္နာရန္ -
(၁) ဝက္မ်ား၌ ဖ်ားနာသည့္ လကၡဏာမ်ား ေတြ႔ရွိပါက
လူႏွင့္ တိုက္႐ိုက္ မထိေစဘဲ လူႏွင့္ အနီးနား၌ မထားဘဲ သီးျခားထားရွိရန္
(၂) ဝက္ၿခံလုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ၿပီးတိုင္း ေျခ၊ လက္မ်ား စနစ္တက် စင္ၾကယ္စြာ ေဆးေၾကာရန္
(၃) ႏွာေခါင္း၊ ပါးစပ္အကာ လက္အိတ္မ်ား အသံုးျပဳကိုင္တြယ္သြားရန္
(၄) မက်န္းမာေသာ ဝက္မ်ားအား ေစ်းကြက္သို႔ ေရာင္းခ်ျခင္း မျပဳရန္
(၅) မူရင္းဇစ္ျမစ္မသိေသာ ဝက္မ်ားကို ေရာင္းခ်ျခင္း မျပဳရန္၊
အထူးသျဖင့္ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္၍ ဝင္ေရာက္လာေသာ ဝက္မ်ားကို ဝယ္ယူေရာင္းခ်ျခင္း မျပဳရန္
(၆) ဝက္သားႏွင့္ ဝက္သားထြက္ ပစၥည္းမ်ားကို ခ်က္ျပဳတ္စားေသာက္လိုလွ်င္
အပူခ်ိန္ ၇ဝံ င အထက္ ခ်က္ျပဳတ္စားေသာက္ရန္။ ။